یکتاپرستی
: گاتها نخستین کتاب سپندینه ای است که از چندین هزار سال پیش
مردمان را به شاهراه یگانگی راهنمائی نموده و بر ضد گروه پروردگاران
آریایی آیین مزدیسنا (یکتاپرستی) را استوار ساخت. در سراسر اوستا
خداوند یگانه اهورامزدا (دانای بزرگ هستی بخش) نامیده شده است.
آرمان زندگی : نگرش آیین زرتشت به جهان هستی، پیروی و پیوستن به
قانون اَشا است. از دیدگاه او، خداوند جان و خِرَد ، جهـان را بر
پایه هنجـاری آفریده که بر همه هستی حکمفـرماسـت. او این هنجار و نظم
خردمنـدانه را « اَشـا » می نامد و انسان باید خود را با هنجار
هستی، همگام و همراه سازد. در آموزش های اشوزرتشت آمان از آفرینش و
نتیجه از زندگانی این است که هر فردی باید در آبادی جهان و شادمانی
جهانیان بکوشد و خود را با اندیشه ، گفتار و کردارنیک جاودانی نماید.
اشوزرتشت می گوید : " ما باید نیروی خود را صرف خدمت و خوشبختی
دیگران نمائیم و آسایش آنان را فراهم آوریم تا بتوانیم جهان و
جهانیان را خوشبخت سازیم. چند برداشت آموزنده دیگر از گاتها : سراسر گاتها پند و درس زندگیست. برای نمونه چند مورد آن را می آوریم:
آزادی :
کیش اشوزرتشت، دین آزادگی و آیین داد و امید است. برای نمونه گاتها،
انسان را به گزینش منش نیک، رهبر دانا، دوست خردمند و همسر اَشو
سفارش می کند ولی وادار نمی سازد. دین زرتشت به هر شخص به عنوان فرد
ارج می گذارد. آزادی و اختیار یکی از با ارزش ترین داده اهورایی است و
هیچ کسی حق گرفتن آن را ندارد.
ای خداوند خرد هنگامیکه در روز ازل جسم و جان آفریدی و از منش خویش
نیروی اندیشیدن و خرد بخشیدی. زمانی که به تن خاکی روان دمیدی و به
انسان نیروی کارکردن و سخن گفتن و رهبری کردن عنایت فرمودی خواستی تا
هر کس به دلخواه و با کمال آزادی راه و کیش خود را برگزیند. هات 31
بند 11
برابری زن و مرد :
در آیین زرتشت، انسان ها از هر نژاد ، ملیت و قوم، با هر زبان و رنگ
پوست، دین و باور، از حقوقی برابر برخوردارند. برتری دینی، قومی و
نژادی در این آیین نیست. زرتشت تنها عامل برتری را پایبندی به قانون
اَشا و پیروی از اندیشه، گفتار و کرداد نیک می داند. از دیدگاه
اشوزرتشت، خداوند، همه انسانها را آزاد آفریده و آنها را از بخشش
آزادی و خِرَد برخوردار ساخته تا با بهره گیری از اندیشه خویش،
دیدگاه پیشنهادهای گوناگون را ارزیابی کند و با اختیار کامل بهترین
راه را در زندگانی برگزینند. چنانکه انسان ها از آزادی اندیشه و بیان
برخوردارند، از حق آزادی در گزینش دین و آیین نیز بهره مند هستند.
وقتی انسان ها از حقوقی مسازی برخوردار باشند، زن و مرد نیز در همه
مراحل مادی و مینوی زندگی حقوقی برابر دارند.
ای مردم بهترین سخنان را به گوش هوش بشنوید و با اندیشه روشن و ژرف
بینی آنها را بررسی کنید. هر مرد و زن راه نیک و بد را شخصاً
برگزینید. هات 30 بند 2
خوشبختی ما در خوشبختی دیگران :
مزدا اهورایی که فرمانروای یگانه است چنین پاداش روا داشته است که «
خوشبختی از آن کسیست که دیگران را خوشبخت سازد.» هات 34 بند1
مهر ورزی :
در آیین زرتشت، جنگ و دشمنی چه از برای کشورگشایی و چه بنام گسترش
دین، نادرست است. او به جهانی سرشار از دوستی و مهربانی می اندیشد.
همه انسانها باید با پیوستن و پایبندی به اَشا ، مهربانی و یگانگی را
در بین خود گسترش دهند تا دوستی جهانی پدیدار گردد. هر زرتشتی به
هنگام نیایش روزانه ، باوز و پیمان خود را در سرود « مَزده یَسنو
اَهمی» به مهر و آشتی در دین مزدایی زرتشی استوار می سازد؛ او آیینی
را پیروی می کند که مخالف جنگ و خونریزی و ستایشگر آشتی، از خود
گذشتگی و پارسایی است.
این سخنان را به نو عروسان و تازه دامادان می گویم . امیدوارم اندرزم
را بگوش هوش بشنوید و با ضمیری روشن آنرا نیک دریابید و بخاطر
بسپرید : همیشه با نیک منشی و مهر و دوستی زندگی کنید و در راستی و
پاکی و مهر ورزی از یکدیگر پیشی جوئید. چه بیگمان از زندگی سرشار از
خوشی و خوشبختی برخوردار خواهید شد. هات 53 بند5
شادی و شاد زیوی :
دین زرتشت، آیین شادمانی است. از این رو پیروان زرتشت شاد بودن و
خوش زیستن را برگزیده اند و از افسردگی و سوگواری دوری می کنند. در
این آیین جشن و سرور یکی از راه های نیایش و ستایش خداوند و نزدیک
شدن به اوست. پیامبر ایران، پیروان خود را شادمان و خشنود می خواهد
زیرا در پرتو این فروزه ها، تنِ انسان ، نیرومند و روان او شاد می
گردد. در نتیجه شوق به کار و کوشش در آن فزونی می یابد. در بینش
اشوزرتشت خوشبختی و آسایش راستین تنها با تلاش و از راه راستی به دست
می آید و هرگز انسانی که از راه ناشایست خود را خوشبخت می پندارد به
خرسندی راستین دست نیافته است.
ای پروردگار برای برخورداری از شادمانی و خوشبختی ، بخشایش بیمانندت
را بمن بنما. ای هستی بخش بخشایشی را که از اندیشه و کردار نیک
سرچشمه می گیرد بمن ارزانی دار. ای آرمیتی ای نمود عشق و بردباری،
بوسیله راستی دلهای ما را روشن ساز تا به شادی و خوشبختی دست یابیم.
هات 33 بند 13 و هات 33 بند 10
سازندگی و آبادی :
یکی از مؤثرترین عوامل آبادانی و پیشرفت که خوشبختی مردمان را به
دنبال خواهد داشت، کار و کوشش است. اشوزرتشت از همه خواستار است که
در راستای پیروی از قانون اَشا و به یاری منش نیک تا آنجا که می
توانند برای پیشرفت و آسایش جامعه انسانی تلاش کنند و سازندگی ایجاد
نمایند. هنرآفرینی و تلاش در انجام کارنیک، یکی از راه های نیایش
پروردگار است. بر این پایه ، درویشی، ریاضت کشیدن، تنبلی و گوایی از
کارهای ناشایست می باشد. پروردگار را بشود مانند کسانیکه جهان را بسوی رسایی و آبادی پیش می برند از آفریده های وفا دار تو باشیم. هات 30 بند9
آموزش : دانا باید با دانش خویش نادان را آگاه سازد. نشاید که نایخرد گمراه بماند. هات 31 بند17
راستی :
ای مردان و زنان از دروغ بپرهیزید. از پیشرفت ریا و فریب جلوگیری
کنید و بدانید آن خوشی و سروری که از راه نادرست و بدبختی و بیچارگی
دیگران بدست آید جز رنج و افسوس چیزی ببار نخواهد آورد. هات 53 بند6
باور ایمان :
مرد خردمند با آگاهی از اینکه عشق و ایمان به خدا سرچشمه راستی است
گمراهان و زشتکاران را به پرورش منش پاک و انجام کار نیک و مهرورزی
به دیگران اندرز خواهد داد و سرانجام ای خداوند جان و خرد همه
زشتکاران با آگاهی از حقیقت بسوی تو خواهند آمد. هات 34 بند 10
کمک به دیگران :
مرد دانا و توانائی که بنا به دستور ایزدی و یا از راه مهر و عواطف
انسانی خواستاران کمک را خواه از هواخواهان راستی و یا دروغ به گرمی
پذیرا شود. او پیرو راه اشا بوده و زندگیش سراسر سرشار از راستی و
درستی می باشد. ای هستی بخش دانا او بخردی است که با نیروی دانش،
گمراه را از تباهی و نیستی رهانیده و او را به خودشناسی و اتکا به
نفس رهبری خواهد کرد. هات 46 بند 5
مهر و دوستی :
خشم و نفرت را از خود دور کنید. اجازه ندهید اندیشه هایتان به خشونت
و ستم گرایش پیدا کند. به منش پاک و مهر و محبت دلبستگی نشان دهید،
رادمردان پاک سرشت برای گسترش راستی و درستی پیوند استوار خواهند
ساخت و هواخواهان راستی را بسوی بهشت جایگاه تو ای اهورا که منزلگه
راستان و پاکان است رهبری خواهند کرد. هات 48 بند7
نقل ازhttp://www.cloob.com