در ایران باستان 5مرتبه آتش وجود داشت که عبارت بودند از:
1-آتش ایرانشهر (آتشکده های بزرگ ایران):آتشکده آذر گشسب ویژه ارتشتاران،آتشکده آذر برزین مهر ویژه کشاورزان و پیشه وران،آتشکده آذر فرنبغ ویژه موبدان و هیربدان
2-آتش ورهرام(آتشکده شهرهای بزرگ):آتشکده یزد ،آتشکده کرمان وآتشکده کردکویه سیستان و.......
3-آدریان(آتشکده شهرهای کوچک):آدریان شیراز،آدریان اردکان و آدریان تفت و......
4-درب مهر(آتشکده دهات و روستاها):درب مهر مزرعه کلانتر،درب مهر علی آباد و درب مهر اله آباد و ......
5-آتش خانه (اجاق خانه)
این آتش از آتش آدریان یا درب مهر گرفته و در هرخانه ایرانی برافروخته بود. پدر خانه که وظیفه آتشبندی را داشت مامور بود تا آتش خانه را روشن و خوراک دهد.به هردلیلی اگر این آتش خاموش می شد برکت از آن کده یا خانه رخت می بست.
همانطور که آتش آدریان طی آیین ویژه ای از آتش ورهرام گرفته می شد،آتش خانه نیز در زمان خاصی از آتش آدریان گرفته و افروخته می شد.
در دوران بعد از اسلام که بتدریج آتش ورهرام ها،آدریان ها و درب مهر ها تخریب و خاموش می شد،آتش خانه نیز برای همیشه خاموش شد ولی فرهنگ آن همچنان در سینه ها ماند.هنوز هم اگر برکت در خانه ای نباشد یا فرزندی در خانواده ای به دنیا نیاید،می گویند اجاق خانه کور است.
آری فرهنگ ایرانی هیچ گاه فراموش نشده و در تاریکی ها و نشیب های تاریخی ماندگار مانده است.
بنا بر تاریخ طبری،آتشکده بزرگی در یزد روشن بوده و بهدینان زیادی در آنجا به نیایش می پرداختند. این آتشکده در دوران غزنویان به مسجد جامع یزد تبدیل شده و آتش آن به محل نامعلومی انتقال یافته است.برخی ها بر این باورند که آتش آن به هندوستان رفته و آتشکده سورت را روشن کرده است.این در حالی است که آتشکه بزرگ آذرفرنبغ تا دوران مغول روشن بوده و فیروز آباد همچنان اهمیت و نفوذ دینی خود را حفظ کرده بود.در هنگام یورش مغول به فارس ،موبدان آتش کاریان را برداشته و به روستای عقدا در شمال اردکان می روند و آتش ورهرام را در غاری پنهان می کنند.پس از آن در زمان تیموریان به ترک آباد آورده و آتشکده بزرگی را از آن تخت نشنین می کنند. در این دوران مرکز دینی ایران از فارس به ترک آباد انتقال یافته و موبدان موبد و هیربدان بزرگ در آنجا ساکن شدند.با ظهور صفویه و فشارهای فراوان آنها موبدان مجبور به ترک این دیار شده و آتش ورهرام را به محله دستوران یزد انتقال دادند.آنطور که گفته می شود،این آتش چندین سال در منزل موبد موبدان و چندی دیگر در گهنبارخانه فروزان بوده تا اینکه در زمان افشاریه در آتشکده محله تخت نشنین می شود.روایت دیگر حکایت از آن دارد که آتش ورهرام از ترک آباد در دوران صفویه به شریف آباد اردکان رفته و سپس در دوران زندیه به یزد می آید.
با آمدن مانکجی به ایران،پارسیان کمک های مالی بیشماری برای ساخت آتشکده یزد به همکیشان خود کردند . به طوریکه آتشکده ای به سبک آتشکده شاهنشاهی بمبئی ساخته شد .در دوران های بعدی اتاق های یزشن خوانی، جشن خوانی و تالارپذیرایی در اطراف آن شاخته شد. هم اکنون آتش ورهرام یزد در سازمان میراث فرهنگی ایران به ثبت رسیده و بازدید کنندگان فراوانی رابه خود می بیند.