راهرو عشق
راهرو عشق کویراست، که دریا بودنش را به آفتاب بخشید،آفتاب هم گرمی اش را نمی تواندبه همه نبخشد!راهرو عشق
راهرو عشق کویراست، که دریا بودنش را به آفتاب بخشید،آفتاب هم گرمی اش را نمی تواندبه همه نبخشد!فرزانگان پارسی
دستور مانکجی دهالا
دستور ایرج تاراپوروالا
استاد خورشیدجی کاما
دستور جیوانجی مُدی
دستور داراب سنجانا
دستور بهرام‌گور انکلساریا
دستور کیقباد آدرباد
دستور کاووس‌جی کانگا
استاد دینشاه ایرانی
دستور جمشید سهراب‌جی
دستور فرامرز بُد
دستور جمشید کاتراک
دستور ماهیار کوتار
استاد تهمورث ستنا
دستور فیروز کوتوال
دستور کیخسرو جاماسپ‌آسا
دستور جهان بگلی
آغازه/ بایگانی/ نامه
دستور رستم شهزادی
دستور فیروز آذرگشسب
دستور اردشیر آذرگشسب
استاد ماستر خدابخش
دستور خدایار شهریار
استاد ابراهیم پورداوود
استاد فرهاد آبادانی
دستور رشید شهمردان
استاد بهرام فره‌وشی
دستور رستم جمشیدی
دستور هرمزدیار خورشیدیان
دستور جهانگیر اُشیدری
استاد خدابخش یزدانی
استاد علی‌اکبر جعفری
دستور مهربان فیروزگری
دستور اردشیر خورشیدیان
دستور کامران جمشیدی
http://azarpad.persianblog.ir/
«ماستر خدابخش رئیس»
پیشینه آموزش دینی
به نظر من درسی به نام «آموزش دینی»، یکی از مواد درسی در آموزش مدرن و احتمالا خاص کشورهایی مانند ایران است. در روش سنتی، آموزش دینی تنها شامل درست‌خواندن اوستا بود که مثل مکتب‌خانه‌های قدیم، توسط خانواده یا فردی به نام استاد (اوسا)، آموزش داده می‌شد. یادگیری روش برگزاری مراسم دینی نیز تجربه‌ای بود که همه کودکان به تدریج در خانه با آن آشنا می‌شدند و به صورت عملی آن را فرامی‌گرفتند.
کتابهایی مثل «گلدسته چمن آیین زرتشت» شاید از زمرة نخستین کتابهایی است که به منظور معرفی دین زرتشتی نوشته شده است. این کتاب را «ماستر خدابخش رئیس» از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کرده و در مقدمه آن نگارش این کتاب را به دلیل همایشی در شیکاگو ذکر کرده است، که در آن همة ادیان به معرفی اعتقادات خود می‌پرداختند و چون زرتشتیان کتابی جامع در این باره نداشتند، دانشمندی پارسی به نام هیربد شهریارجی دادابهایی بهروچا مامور نوشتن کتابی دربارة حقایق دین زرتشتی شد. «آیینه آیین مزدیسنی»، کتاب مشهور دیگری است که حتما همه شما دیده و خوانده اید؛ در این کتاب به پرسش‌های اساسی و مهمی که دربارة دین مزدیسنی مطرح است، پاسخ داده می‌شود. از این دست کتابها باز هم می‌توان نام برد...
این کتابها با سنت زیبای دهش و پیش‌خرید آنها، به زیور چاپ آراسته می‌شد و به خانة مردم زرتشتی راه می‌یافت تا به جز موبدان، مردم هم کتاب‌های دینی بخوانند و از دانستنی‌های دین زرتشتی آگاه شوند. همین کتابها که شاید هیچگاه به قصد آموزش دینی به کودکان نوشته نشده بود، به تدریج الگوی تالیف کتابهایی برای آموزش دین زرتشتی قرار گرفت، مانند کتاب «بدانیم و سربلند باشیم».
بنابراین، زمانی که به دلیل ارتباط مردم زرتشتی با پیروان ادیان دیگر، نیاز به دانش بیشتر دینی احساس شد، و پس از آن که مقدماتی مانند باسواد شدن عامة مردم فراهم شد، در کنار آموزش سنتی دین، روش‌های دیگری مانند چاپ کتاب به کار گرفته شد تا آغازی باشد برای آموزش مدرن دینی.
بررسی روش‌های مختلفی که برای آموزش دینی در دوره‌های گوناگون به کار گرفته شده، به ما کمک می‌کند که بر پایة تجربه‌های گذشته، بنایی نو بر اساس دانش امروز بسازیم.
دین، بر اساس نوشته‌های زرتشتی، آموزش اندیشه و گفتار و کردار است. این آموزش تنها با خواندن و حفظ کردن نوشته‌هایی که امروزه به دست کودکانمان می‌دهیم، و انتظار داریم آنها را از بر کنند فقط برای آنکه در امتحانات پایان ترم نمرة بیست بگیرند، به دست نمی‌آید. نوشته‌هایی که به اندازة اهمیتشان، دربارة آنها نیندیشیده و کار نکرده‌ایم، به درستی آنها را آموزش نمی‌دهیم و اصلا نمی‌دانیم هدف ما از آموزش آنها چیست.
بار دیگر تاکید می‌کنم آموزش دینی باید با هدف آموزش اندیشه، گفتار و کردار دانش‌آموز باشد، تا در لوح وجود کودکان نقش بندد و نقاش تنها کسی می‌تواند باشد که خود اندیشه و گفتار و کردارش را درست پرورانده باشد.
به نظر شما
ما برای پرورش این سه بعد وجود کودکانمان چه کرده‌ایم؟
و از کدام روش‌های سنتی هنوز می‌توانیم بهره بگیریم و چه روش‌های نوینی را می‌توانیم به خدمت بگیریم تا آموزشی هدفمند داشته باشیم؟
ترجمه‌ای از استاد ماستر خدابخش
مأخذ و ریشه کهن و ناشناختهً نام بهدینان نام ولقب ...
چون مسلم به نظر میرسد مطابق گفته کتسیاس، بازوی نظامی سپیتاک (گائوماته بردیه)، دربیکان (دروپیکیان خبر هرودوت، دری ها) بوده اند که ساسانیان دری تبار و مروج آیین زرتشتی رسمی درباری از میان ایشان برخاسته بودند؛ عنوان زرتشت (زرتوشترا= دارنده تن زرین) بدین رهبر سیاسی و دینی کهن خود داده بوده اند. همچنانکه در سمت خود بلخ و هندوستان عنوان معروف وی گوتمه بودا (سرود دینی دان منور به دانش) شده بود. می دانیم که وی به نیابت از برادر خوانده اش وه یزداته بردیه و پدر خوانده اش کورش بر نیمه شرقی فلات ایران و متصرفات کورش در سمت هندوستان حکمرانی داشته است. ولی لقب اصلی و معروف وی در نیمه غربی فلات ایران تحت هیئت اصلی خود یعنی بردیه (بزرگ تن و قامت) حفظ شده بود. در این عنوان وی و پسر کوچک کورش یعنی وه یزداته بردیه یعنی مرد تنومند "پیرو قانون عدل و داد خوب=بهدین" مشترک بوده اند؛ گرچه در باب گائوماته به نشانی بلند قامتی و در مورد وه یزداته به معنی سنگین وزن بودن وی است. از همین سر همین موضوع ثقیل وزن بودن وه یزداته بردیه بوده که برادر خوانده و شوهر خواهر خود گائوماته بردیه (سپیتاک- زرتشت) را به نیابت از جانب خود به اداره امور نیمه شرقی فلات ایران بر گماشته بود. بر این پایه طرفداران اصلاحات و آیین گائوماته بردیه می توانستند بردین یعنی منسوب به بردیه یا با توجه به نام پسر کوچک زرتشت و برادر خوانده گائوماته بردیه، بهدین (معادل و مترادف "منسوب به وه یزداته") خوانده شوند. یعنی درعمل در تاریخ کهن ایران پیش از ساسانیان این دو عنوان در هم آمیخت و آیین مساوات طلبانه با اصلاحات ارضی و آزادی بردگان و تخته کردن در معابد مردم فریبی و بتخانه ها به نام بهدین خوانده شده است. بنابراین بهدینان زرتشتیان ماقبل ساسانی در همان نواحی خشک بین فارس و کرمان و یزد بوده اند و این نام در اساس به همین مردمان اختصاص داشته است. عنوان پارسی زرتشتیان هند نیز می رساند که ایشان از همین حوالی به هندوستان مهاجرت نموده بوده اند. اینکه آیین زرتشتی تنها در بین ایشان سخت جان بوده و ریشه دوانیده است؛ به سبب دیرینه بودن سنت آن بوده است. در سایر نقاط در سه قرن دوره پر تلاطم ساسانی آیین زرتشتی و بهدینی به عمق نرفته بوده است که سریع با اسلام جایگزین شد. گرچه سنت تقدیس آتش در غالب نقاط ایران ریشه دار بوده است و تقدیس کنندگان آتش زرتشت را تحت اسامی و القاب مختلف (از جمله با عناوین زریر و زریادر در ماد؛ بامسی بئیرک در اران) می شناخته اند. ولی سنت اصلی تنها تحت آیین بهدینی در پارس و تحت نام گوتمه بوداگری در بلخ و بامیان ریشه های نیرومند دوانیده بود. نگارنده قبلاً نامهای بهدین را مأخوذ از لفط اوستایی اشون (پاکدین) و لفظ پارسی کهن ارتیان (پیروان عدل و داد؛ یعنی عنوان دینی پارسیان هخامنشی نزد هرودوت) تصور می نمودم ولی حال تصورم براین است که لفظ بهدین در رابطه با همین اسامی خاستگاه مستقل دینی خود را از منشأ نام و نشان برادرخواندگان بردیه به ارث برده است. در واقع در باب موضوع کودتا نیز که بر اثر"شایعات مرگ کمبوجیه در مصر" درفلات ایران پدید آمد. این دو برادر خوانده بر اساس این خبر بعد نشست مشترک در سمت فیروزآباد اقدام به اعلام حکومت رسمی وه یزداته بردیه نمودند که در عمل گائوماته بردیه (نائب السلطنه کمبوجیه در ایران) به نیابت از برادرخوانده اش مستقلاً به اداره و برنامه ریزی و اصلاحات اجتماعی آن پرداخت. در کودتای داریوش و همدستان هر دو پسر کورش و داماد و پسرخوانده وی یعنی گائوماته بردیه به قتل رسیدند. شایعه مرگ کمبوجیه در مصر و اعلام حکومت رسمی برادر خواندگان بردیه ها فرصت طلایی برای داریوش سیاس و جاه طلب و همدستانش به دست داده بود. باوران این دروغ سیاسی مصلحت آمیز و بزرگ ایشان (البته به نفع کودتای خودشان) هنوز هم وجه غالب باورها را در این باب تشکیل میدهد.
در فرهنگ دبا (دایرة المعارف بزرگ اسلامی) چنین معلومات نیمه کاره و ناقصی در باب واژه بهدین داده شده است: "بِهْدینان، گویِش، عنوانی است که بر زبان ویژۀ بهدینان ایرانی، یعنی ایرانیان زردشتی اطلاق می‌گردد و یکی از گویشهای مرکزی ایران است. زردشتیان ایران اصولاً در قرون اخیر در کرمان و یزد می‌زیسته‌اند و زبان خود را دری و گوری و گورونی می‌نامیده‌اند. گور در این گویش به معنای «مرد» و «زردشتی» و صورت فارسی آن «گبر» است که اینک بار معنایی منفی به خود گرفته است.
گویش بهدینان، یا گویش دری زردشتی، به همراه زبان فارسی، یکی از دو زبان مادری زردشتیان ایران است و به موجب تمایز داشتن در سطحهای آواشناختی، واژگانی و نحوی باید آن را گویشی مستقل دانست. این گویش با گویش یهودیان یزد و کرمان شباهت، و نیز با آنها اختلاف دارد.
همچنین نباید پنداشت که ارتباط آن با زبان اوستایی و نیز زبان پهلوی بیش از دیگر گویشهای ایرانی با این دو زبان است (مزداپور، 1/22-23). از این گویش فقط دو سه قطعۀ مکتوب وجود دارد که یکی از آنها ترجمه‌ای از استاد ماستر خدابخش در سال 1247 یزدگردی است (شهمردان، 614). با این همه، واژه‌ها و اصطلاحات دینی زردشتی و دخیل از زبانهای اوستایی و پهلوی در این گویش فراوان است