واژه «زند»
(به معنای «تفسیر» یا «ترجمه») به آخرین متمم‌های متون پهلوی به زبان
فارسی میانه و پازند اطلاق می‌شود. این تفسیرها که مربوط به اوایل دوره
ساسانیان هستند، برای استفاده متون مذهبی نوشته نشدند؛ بلکه برای آموزش‌های
مذهبی به عموم (که به زبان اوستایی تکلم نمی‌کردند) مورد استفاده قرار
گرفتند. در مقابل متون اوستا به عنوان متون مقدس باقی ماندند و به زبان
اوستایی (که یک زبان مقدس تلقی می‌شد) خوانده می‌شدند. استفاده از عبارت
«زند–اوستا» برای اشاره به اوستا یا بکار گیری واژه «زند» به عنوان نام یک
زبان یا متن، اشتباهاتی هستند که اخیرا متداول شده‌اند. در سال ۱۷۵۹
آنکوئتیل – دوپرون گزارش داد که به او گفته شده که «زند» نام زبان
نوشته‌های باستانی تر است. سر ویلیام جونز در سومین اثر برجسته خود که در
سال ۱۷۸۹ منتشر شد از گفتگویی با یک کشیش هندو یاد میکند که به او گفته
بود: «زند، نام متون مقدس و اوستا، نام زبان است » این
سرگشتگی در بین متفکران غربی بسیار رایج شد و «زند – اوستا» هنوز هم در
مواردی به متون کهن تر اطلاق می‌شود (هرچند نادرست است). اثر اولیه راسک با
عنوان «بحثی درباره اعتبار زبان زند» (بمبئی، ۱۸۲۱) در این سرگشتگی نقش
دارد. کتاب وسترگارد با عنوان «زنداوستا یا کتاب‌های مذهبی زرتشتیان»
(کپنهاک ۵۴- ۱۸۲۵) فقط این اشتباه را ترویج کرد.
واژه نمه به معنی نماز و نمنگهه به معنی ستایش، پرستش، احترام، نماز » در گات ها چهار بار در سرود های زیر آمده است.
"با نیایش و دستهای برافراشته، ای مزدا،
نخست یاری و پشتیبانی سپِنتامئینیو (گوهر پاک) را درخواست می کنم
که همه کارها و کردارم هماهنگ با اشا (راستی) باشد.
بدان وسیله خرد وهومن و روانِ جهان را خشنود می کنی."یسنا سرود 28 بند 1
"بدینسان ای اهورا
ما همه آفریدگان که به فرمان تو هستیم
و ما را با اندیشۀ نیک پرورانده اید،
با نیایش و فروتنی، گفتار و کردار خود را به تو و اشا پیشکش می کنیم.
ای مزدا باشد که برای همه نیکوکاران
در میان چون شمایی ( اشا، وهومن، خشترا) رستگاری پدیدار شود" یسنا سرود34 بند3
"ای اهورا مزدا
به راستی تو را سزاوار ستایش شناختم
به سویم فرا آمد « وهومن » آنگاه که اندیشه نیک
پرسید خدمتگزاری که را آرزو داری؟ »
پاسخ دادم، آتش تو را که نمازم را به او نثار کنم،
«. و اشا را، تا آن زمان که توان دارم، تیمارش"یسنا سرود43 بند 9
"او را با سرود و ستایش فرا می خوانم
زیرا هم اکنون او را در چشم ( دل و اندرون) می بینم
اهورامزدا را که به همراه اشا آگاه است.
آگاه است به کردار و گفتاری که از گوهر پاک ( سپنتامئینو) سرچشمه می گیرد
آری آن ستایش ها را
برای او در خانه سرود پیشکش می کنم" یسنا سرود 45 بند 8
سپنتامئینو نماد
اهورامزدا و دارای همان فروز و توانمندی است. هرگاه شخصی نیرومند، بی پروا که زبونی
و ناتوانی در آن راه ندارد پرسشی کند آن پرسش از سوی پایگاهی بلند و اهورایی است. از
سوی برترین نیروئی است که بر تمام هستی فرمانروایی دارد و در باره مسایل کلی و
آمرزش هایی است که برای خوشبختی جهانیان آورده شده که دارای بالاترین ارزش های
اخلاقی و اجتماعی برای بهبود زندگی، کار و کوشش و صلح و سازندگی است. آنچه از
سوی اهورامزدا پرسیده شود در جهت کارهای درست بر پایه راستی و نیک اندیشی است
که در اندیشیدن و بیدار کردن وجدان انسان مؤثر است ک ه آیا به خدمتگزاری اشا و
کوشش در رسیدن به درستی و دادگری پرداخته است یا کوتاهی کرده است زرتشت نیز در
44 و سایر هات ها ) در باره بسیاری از مسایل از / 19 1 ،31/15 ،31/ گاتاها(هات 14
اهورامزدا پرسش میکند ولی پاسخی نمی شنود، زیرا اگر در زمان او که بیش از چهار هزار
سال از آن می گذرد مثلاً در باره آفرینش جهان و انسان ک ه از چیست و چگونه آفریده
شده به پاسخی اشاره می شد مسلماً با دانش امروزی و پیشرفت های پیوسته آن هماهنگی
نداشت و آنگاه پاسخ اهورامزدا که آفریننده ای دانا
پرسش اهورامزدا، پرسش سپنتامئینو آن گوهر مینوی است که در نهاد آدمی جای دارد،
این گوهر مینوی پاک و مقدس نماد اهورامزدا است، دشمن و رقیب سپنتامئینو، انگرمئینو
یا اهریمن است. سپنتامئینو که نماد اهورامزدا است در رأس فروزه ها و صفات او قرار دارد
بنابراین سپنتامئینو نماد همه نیرومندی و قدرت اهورامزدا است. هرگاه شخصی نیرومند و
بی پروا که زبونی و ناتوانی در آن راه ندارد پرسشی که با پایگاه و توانمندی او متناسب
خواهد بود. سئوال سپنتامئینو از سوی برترین نیروایست که بر تمام هستی فرمانروایی
دارد. در باره رهنمودها و آموزش هاایست که برای خوشبختی جهانیان آورده شده، دارای
بالاترین ارزش های اخلاقی و اجتماعی و برقراری صلح و سازندگی است. آنچه از سوی
اهورامزدا پرسیده شود در ارتباط با کارهای درست بر پایه راستی و نیک اندیشی است ک ه
در بیدار کردن وجدان باورمندان مؤثر است که آیا در خدمتگزاری و پیروی از اشا یعنی
گسترش درستی و دادگری کوشیده یا کوتاهی کرده است.
"با نیایش و دستهای برافراشته، ای مزدا،
نخست یاری و پشتیبانی سپِنتامئینیو (گوهر پاک) را درخواست می کنم
که همه کارها و کردارم هماهنگ با اشا (راستی) باشد.
بدان وسیله خرد وهومن و روانِ جهان را خشنود می کنی"