او از خانواده ای ایرانی بود که در هندوستان چشم به جهان گشود و در هفت سالگی برای آموختن زبان فارسی به ایران آمد و بعد از چند سال به هندوستان بازگشت و زیر نظر دینشاه ایران در زمینه های گوناگون به فعالیت پرداخت و همچنین با حضور استاد ابراهیم پورداوود به آموخته هایش افزوده شد . او در طول زندگی خود همواره به دنبال تحقیق و آموختن بود و هیچ گاه از این امر غافل نشد از جمله کتابهای ازرشمند او تاریخ زرتشتیان ، فرزانگان زرتشتی و پرستشگاه های زرتشتیان است که گواهی بر این ادعا است و در کنار این دو کتاب می توان به تطبیق خرده اوستا با نسخ قدیمی موجود به خط دین دبیره و همچنین ترجمه گاتها اشاره نمود که ارزش کار وی را دو چندان می نماید .
استاد رشید شهمردان بیشتر سالهای زندگی خود را در مکان های گوناگون ایران ، هندوستان و ... به تحقیق و پژوهش پرداخت . حاصل زندگی ایشان 6 فرزند ، سه پسر بنام های بهمن ، بهرام و سروش و سه دختر بنام های آب نئیر ، پروین و نرگس می باشد . استاد رشید شهمردان چند سال پایان عمر خود را در آمریکا گذراند و در روز 21 آذر ماه 1362 چشم از جهان فروبست .
فهرستی از آثار استاد رشید شهمردان
1. حرف راست 21. بازگشت روان در اسلام
2. دساتیر کتاب آسمانی نیست 22. سیر تکامل تدریجی روح
3. پیامبری زرتشت 23. ازدواج و سلوک
4. فرزانگان زرتشتی 24 . کلیسای نتردام
5. خرده اوستا (به الفبای دین دبیره) 25. دیوید کاپرفیلد
6. خرده اوستا (به الفبای فارسی) 26. بهترین چهره زندگی
7. خرده اوستا (با ترجمه فارسی) 27. مسرت بشر
8. تعلیمات زرتشت 28. هیچ چیز و همه چیز
9. آتش و آتش پرستی 29. هفتاد گل
10. خورشید نگرشنی 30. پرتو حقیقت
11. اصول سه گانه مزدیسنی 31. رامای
12. زرتشت و همزمانان او در ودا 32. در قدم استاد
13. سال دینی زرتشتیان
14. زادبوم زرتشت
15. پرستشگاه زرتشتیان
16. فهرست کتابهای دینی زرتشتیان
17. تاریخ زرتشتیان پس از ساسانیان
18.دانستنیهای آیین زرتشتی
19. اوستای فره وشی
20. آثار مهر پرستی در دین ایزدی و پرستش شیدان نه شیطان
روانشاد استاد شهمردان، این بزرگمرد تاریخ و فرهنگ زرتشتی، در آخرین نامهای که از آمریکا برای یکی از دوستانش نوشتهاست چنین میگوید:
وضع
من در اینجا چنان است که در خانه محبوسم. وسایل بیرون رفتن ندارم. در
اینجا همهکس باید ماشین داشته باشد. وسایل ارتباط عمومی ندارم. افزون بر
این بهواسطهی حمله قلبی از پیادهرفتن به کلی بازماندهام. پسرم هم مدتی
است در اینجا نیست، به مسافرت رفته و گرفتار است. همین که کارم درست شد،
از اینجا حرکت میکنم. اگر من برای چند روز به ایران بیایم که یادداشتهای
خودم همراه با کتابهای لازمهام را بردارم و بروم، که زحمتی فراهم
نمیشود؟
مانگجی
صاحب هنگام اقامت در ایران، نامههای زیادی به انجمن پارسیان نوشته که
همهی آنها در دوازده جلد دفتر بزرگی به خط شکسته گجراتی ضبط نمودهاند و
آن در دفتر انجمن بمبئی بود و چون آن هنگام به واسطهی حمله قلبی سخت مریض
بودم، و سپس برای شرکت در کنگره ایرانشناسی سال 1350 به ایران دعوت شدم،
مطالعه آن به دنبال افتاد. اینک خیال دارم اگر توفیقی بهدست آید و کمک
مالی برسد، بهوسیلهی یک نفر از هندوان پیر خارج از بمبئی که خط شکسته
گجراتی را میتواند بخواند، آن را بررسی و چنانچه مطالبی داشته باشد،
ترجمهی آن را برای شما بفرستم که در انتشار آن اقدام نمایید. تازهیی در
اینجا ندارم. زیرا کسی را نمیبینم و زرتشتیانی که در سانفرانسیسکو هستند،
همه به خود مشغولند و کسی به یاد این درویش نیست. امیدوارم فوری جواب
بنویسید که به تهیه حرکت به ایران مشغول شده و از آنجا به بمئی بروم…
اینک نیز فشار بر قلب زیاد شده و از کار بازماندهام. فقط اوستا میخوانم.
فرزانه
گرامی، استاد بزرگوار، پیر راه زرتشت، به آرزوهایش که جمعآوری و ترجمه
دوازده جلد از اسناد تاریخی دستنویس زرتشتیان که به زبان گجراتی بود،
نرسید و متاسفانه در بامداد روز 21 آذرماه سال 1363 به سن 78 سالگی جهان
فانی را بهدرود گفت .
روانش شاد و نیکی نامش جاودانه باد.