آتش خانه وآتش ورهرام

قطعا این جمله را زیاد شنیده اید:"اجاق خونه ات کور نشه."این جمله اهمیت آتش یا همان اجاق خانه را می رساند.

در ایران باستان 5مرتبه آتش وجود داشت که عبارت بودند از:

1-آتش ایرانشهر (آتشکده های بزرگ ایران):آتشکده آذر گشسب ویژه ارتشتاران،آتشکده آذر برزین مهر ویژه کشاورزان و پیشه وران،آتشکده آذر فرنبغ ویژه موبدان و هیربدان

2-آتش ورهرام(آتشکده شهرهای بزرگ):آتشکده یزد ،آتشکده کرمان وآتشکده کردکویه سیستان و.......

3-آدریان(آتشکده شهرهای کوچک):آدریان شیراز،آدریان اردکان و آدریان تفت و......

4-درب مهر(آتشکده دهات و روستاها):درب مهر مزرعه کلانتر،درب مهر علی آباد و درب مهر اله آباد و ......

5-آتش خانه (اجاق خانه)

این آتش از آتش آدریان یا درب مهر گرفته و در هرخانه ایرانی برافروخته بود. پدر خانه که وظیفه آتشبندی را داشت مامور بود تا آتش خانه را روشن و خوراک دهد.به هردلیلی اگر این آتش خاموش می شد برکت از آن کده یا خانه رخت می بست.

همانطور که آتش آدریان طی آیین ویژه ای از آتش ورهرام گرفته می شد،آتش خانه نیز در زمان خاصی از آتش آدریان گرفته و افروخته می شد.

در دوران بعد از اسلام که بتدریج آتش ورهرام ها،آدریان ها و درب مهر ها تخریب و خاموش می شد،آتش خانه نیز برای همیشه خاموش شد ولی فرهنگ آن همچنان در سینه ها ماند.هنوز هم اگر برکت در خانه ای نباشد یا فرزندی در خانواده ای به دنیا نیاید،می گویند اجاق خانه کور است.

آری فرهنگ ایرانی هیچ گاه فراموش نشده و در تاریکی ها و نشیب های تاریخی ماندگار مانده است.

ارباب کیخسرو شاهرخ

ارباب کیخسرو شاهرخ یکی از فرزانگان نامدار زرتشتی در دوران معاصر است. وی بانی کتابخانه و چاپخانه مجلس بوده و مسئولیت راه اندازی خط تلفن و ساخت راه آهن سراسری ایران را برعهده داشته است.ساخت آرامگاه فردوسی ابر مرد ادبیات ایران و برگزاری هزاره فردوسی از دیگر افتخارات این مرد پارسی است.

وی دومین نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی ، اولین سرنشین انجمن زرتشتیان تهران  و بانی آدریان وآرامگاه قصر فیروزه بوده است.

زرتشت بهرام پژدو

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زَرتُشت بهرامِ پَژدو از شاعران زرتشتی است که در قرن هفتم و در دوران حکومت ایلخانیان زندگی می‌کرده‌است. پدرش بهرام پژدو از اهالی کرمان بود.

زرتشت، در کرمان دین دبیری و علوم شرعی زرتشتی و نجوم و حساب را فراگرفت و به شاعری پرداخت. زرتشت کتاب ارداویراف‌نامه را به فارسی منظوم برگرداند و پس از آن مجموعه‌ای از اشعار پدرش را در کتابی به نام بهاریات گرد آورد. دیگر منظومه‌ای که زرتشت بهرام پژدو سروده‌است، مثنوی چنگرنگهاچه است که در آن سراینده مباحثه زرتشت با چنگرنگهاچه هندو و پیروزی زرتشت را روایت می‌کند.

زراتشت‌نامه را چنانکه خود شاعر می‌گوید بنا بر خواهش موبد موبدان وقت، کاوس پور کیخسرو پور داراب به نظم درآورده و در دو روز به پایان رسانده‌است

چل و هفت با ششصد از یزدگرد همان ماه آبان که گیتی فسرد

من این روز آذر گرفتم بدست بآبان چو بر جشن بودیم مست

شب خود نوشتم من این را بکام بدو روز کردم مر او را تمام

منابع

• ذبیح‌الله صفا. تاریخ ادبیات در ایران. چاپ سوم. تهران: ابن‌سینا، ۱۳۴۲. ۴۴۸.
• شهمردان، رشید. تاریخ زرتشتیان: فرزانگان زرتشتی. تهران: سازمان انتشارات فروهر، ۱۳۶۳. ص.۵۱۰-۵۰۸
• کزازی، میرجلال‌الدین. در دریای دری. نشر مرکز، ۱۳۶۸. ص.۱۱۶-۱۱۵
• زرتشت بهرام پژدو. زراتشت نامه. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: کتابخانه طهوری، ۱۳۳۸
• نمیرانیان، کتایون. سنجش زراتشت نامه با روایتهای فارسی میانه آن. پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،