قلعه سب بلوچستان ساز ای سپندینه از ایران باستان

قلعه سب به عنوان یکی از مرتفع ترین قلعه ایران قدیم که هنر و عشق را در هم آمیخته دارد، در دل نخلستان های سر به فلک کشیده دیار سیستان و بلوچستان، نمادی از تمدن کهن این سرزمین است تا گوشه ای از شکوه و عظمت تمدن ایران را به گردشگران بنمایاند.

به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران زاهدان،قلعه سب در شهرستان تازه تاسیس سیب و سوران گوشه‌ای از تمدن و دست آفریده های مردمی است که نماد عشق و هنر را اینچنین برای نسل‌های بعد از خود به یادگار گذاشته‌اند.
قدمت و جایگاه این بنای تاریخی در منطقه به حدی است که از آن به عنوان نمادی از هویت، موجودیت و شناسنامه تاریخی خطه بلوچستان یاد می‌ شود.
این قلعه تاریخی یادگاری از پیوند فرهنگ ایرانی با گذشته تاریخی و افسانه‌ای خود می باشد و همواره عظمت خویش را از بلندای نخلستان‌های 'سب' به رخ همگان کشیده است.
شهرستان سیب و سوران که قلعه 'سب' را در خود جای داده، یکی از قدیمی‌ترین مناطق سیستان و بلوچستان است که قدمتش با دهها نماد تاریخی و گردشگری مختلف از دوره های قبل از اسلام و بعد از اسلام ، به چند هزار سال می رسد. سیب و سوران در حدود 350 کیلومتری جنوب شرقی زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان واقع شده است و چشم انداز زیبایی دارد به طوری که نخل های سر به فلک کشیده چون دیوارهایی عظیم دو سوی جاده را در آغوش گرفته و جاده در دل استواری نخل ها، صبوری را به مسافران نوید می دهد.
زمین های اطراف جاده با چشم اندازی بی بدیل نگاهها را به خود معطوف می کند و در مسیر جاده 'قلعه سب' با اقتدار و چشم انداز زیبایش چشم هر بیننده ای را به سوی خود جلب می کند.
قلعه سب یا میر غلام رسول که در روستای سب واقع شده است یکی از محکم ترین قلعه های بلوچستان به شمار می رود، ارتفاع این قلعه 60 متر است و یک حلقه چاه آب در آن وجود دارد
می گویند مردان بلوچ برای ساخت این بنا مخلوطی از نوعی گل را تولید کرده اند که از چسبندگی خاصی برخوردار بوده و طی سالها، بارش باران نتوانسته آن گل را به طور کامل بشوید و تخریب کند، و اینجاست که به رمز و رازهای هنر سازندگان این قلعه پی می‌بریم.
قلعه خشتی سب که کارشناسان از آن به عنوان مرتفع ترین قلعه خشتی ایران یاد می کنند در مربع‌های قرینه به ارتفاع هشت تا ‎ 22متر ایجاد شده که باید گفت از زیباترین و سالم ترین قلعه‌هایی است که از دوران اسلامی در سیستان و بلوچستان بر‌جای مانده و آیینه تمام نمایی از حاکمان صفویه و حاکمان پس از آنهاست.
این قلعه روی صفحه ‌ای سنگی و صخره طبیعی کم ارتفاع با خشت و گل در قرن دوازدهم هجری قمری ساخته شد و در پایان قرن سیزدهم آخرین تغییرات اساسی در آن صورت گرفت.
ساختمان قلعه مجموعه‌ ای از حصار و بنای اصلی است که با ‎ 23متر ارتفاع در شهر سیب واقع در جنوب غرب سراوان قرار دارد و بنای اصلی قلعه در قاعده به صورت مستطیل ‎ 36متر در ‎ 25متر، در دو طبقه ساخته شده است.
معماران چیره دست محلی با بهره ‌گیری از تجربه خود، برای احداث قلعه سب تخم گیاهی به نام 'توتری' را با گل مخلوط می‌کردند و ملاطی چسبناک می‌ساختند که وقتی خشک شد، شدیدترین رگبارها و باران‌های فصلی بلوچستان نیز توانایی شستن آن را ندارد و به همین دلیل، قلعه سال‌ها پایدار مانده است.
حصار قلعه سب با سه متر ارتفاع دور تا دور آن را فراگرفته است و به وسیله غلام گردها (مکان ویژه نگهبانان و تیراندازی) در داخل دیوار و چهار برج چهارگوش در چهار راس حصار از قلعه محافظت می شود.
سازندگان قلعه همچنین با بهره‌ گیری از تنه خرما و شاخ و برگ آن و گاهی نیز حصیرهایی از داز ( نخل کوتاه وحشی )، سقف‌ها را می‌ پوشاندند و روی آنها را از کاهگل پوشش می‌دادند.
محل ورود به قلعه تنها از طریق پلکان جنوب شرق امکان پذیر است و وارد شوندگان پس از عبور از درب اصلی قلعه به وسیله معبری به درگاهی، در سمت میانی دیواره غربی و از آنجا به وسیله یک راهرو تونل به طول ‎ 16/5متر با شیب نسبتا تند به حیاط مرکزی می‌رسیدند.
قلعه سب در مجموع ‎ 10اتاق کوچک و بزرگ دارد که در اطراف حیاط مرکزی جای گرفته‌اند و برای دسترسی به فضاهای حاکم‌نشین و تابستانی، راه پله‌ای مخفی، کم عرض و با شیب زیاد وجود دارد./س

برگرفته از http://www.yjc.ir