فرزانه اردشیر جی
اردشیر جی پور ایدلجی پور شاپور جی ریپورتر در سال 1244 خورشیدی در بمبئی چشم به جهان گشود . این دانشمند پـارسی و رادمـرد نیک اندیش پس از درگذشت نــاگهانی فرزانـه کیخسرو جی خـان صاحب ( دومین نماینده انجمن اکابر ) در سال 1272 خورشیدی از سوی این انجمن به سمت سومین نماینده انجمن اکابر صاحبان پارسی در آمده و برای سرپرستی جامعه زرتشتی رهسپار ایران شد در نخستین گام ارمغانهایی را که پارسیان هند توسط کیخسرو جی خان صاحب برای شاهنشاه و رجال دولت ایران فرستاده بودند که متاسفانه با مرگ ایشان در کرمان مانده بود را با خود به تهران برد و به خدمت شاهنشاه و رجال وقت تقدیم کرد .
اردشیر جی علاوه بر خدمت رسانی به جامعه زرتشتی در پا بر جا نمودن نظام مشروطیت نیز نقش بسزایی داشت ، چنان که آقای مهدی ملک زاده در کتاب زندگانی ملک المتکلمین نام فرزانه اردشیر جی را جزو چهل نفر آزادیخواهی که در روز 12 ربیع الاول 1322 هجری قمری انجمن آزادی خواهان ایران را بنیان گزاری کرد برای ثبت در تاریخ ضبط نموده است .
فرزانه اردشیر جی نه تنها بین رجال و درباریان و خاندان سلطنتی ایران مورد توجه و صاحب نفوذ بود ، بلکه رجال سیاسی دولت انگلستان ساکن تهران نیز با دیده احترام به او می نگریستند و در امور خاور میانه به ویژه ایران جویای نظریات او بودند . کابینه انگلستان وی را به سمت مشاور ویژه سفارت خود در تهران منصوب و گذر نامه خصوصی برای او صادر کرد .
فرزانه اردشیر جی در ارتقاء مقام زرتشتیان و ترقی آنها بسیار می کوشید و در مواقع مختلف به مراکز زرتشتی نشین مسافرت و سخنرانی می کرد ودر از بین بردن سختی ها و فشارهای وارد بر زرتشتیان کوشش بسیاری کرد. هر چند سال یکبار سفری به هند می کرد و پارسیان را از نتایج حاصله و روش کار خود با خبر می ساخت و فعالیتهای آینده را برنامه ریزی می کرد، پیشنهاد ترجمه فارسی فرهنگ مزدیسنا را نخستین بار فرزانه اردشیر جی بیان کرد و بعد ها روانشاد دینشاه ایرانی با دعوت آقای استاد پورداود آن را به انجام رسانید .
فرزانه اردشیر جی زبانهای کردی و لری را نیز می دانست و بین آن ایلات صاحب نفوذ و دارای احترام بود . با سران ایل بختیاری نیز روابط صمیمانه داشت . دانشگاه النسه آسیایی پترو گراد از او برای تدریس زبانهای آسیای دعوت کرد . زمانی هم در مدرسه علوم سیاسی تهران سمت استادی داشت .
سرانجام این راد مرد نیک اندیش و سومین و آخرین نماینده انجمن اکابر صاحبان پارسی پس از چهل سال خدمت به جامعه زرتشتی و دفاع از آزادی و نو کردن سنتهای زرتشتی به روز ماه ایزد بهمن ماه 1312 خورشیدی در تهران جان به جان آفرین تسلیم کرد و گروثمان نشین شد .
نوشته و گردآوری: آرش ضیاتبری ویراستاری: مینو مهربانیhttp://www.kza.ir