آتشکده ها و چهار طاقی ها در دوره ساسانی
شاید پس از کاخ ها ، آتشکده ها مهمترین آثار بر جای مانده
از دوره ساسانیان باشد . این بنا ها مکانی برای گرامیداشت آتش مقدس و مراسم
مذهبی بوده اند و لذا از نظر معماری مبتنی بر اصول خاص و ویژه هستند .
در دوره ساسانی سه آتش بزرگ به نام های آذر فرنبغ ، آذرگشسب و آذر برزین
مهر ( مهر برزین) وجود داشته که متعلق به سه طبقه از طبقات اجتماعی زمان
ساسانی بوده اند . اگر آتشکده های ساسانی نسبت به اهمیت آتش های آنها درجات
متفاوتی داشتند اما اساس ساختمانشان تا حدودی یکسان و منطبق بر نقشه ای
واحد بوده است. فرم معاری آتشکده عبارت بوده است از یک بنای چهار ضلعی که
در چهار ضلع آن چهار درگاه تاقدار داشته است و بر روی این فضای چهار ضلعی
گنبدی قرار می گرفته است ، به همین دلیل است که به چهار طاقی نیز مشهور شده
اند . گاهی این چهار طاقها به صورت منفرد هستند اما در بعضی از آنها دالان
طواف دار و فضا های وابسته دیده می شود ، مانند آتشکده قصر شیرین . اصولا
این بنا ها را بر روی بلندیها می ساخته اند. از آتشکده های معروف این زمان
می توان به آتشکده آذر گشسب در تخت سلیمان آذر بایجان اشاره کرد.